“Przyjdź do mnie, Ty obywatelu wolnego Świata, Ty, którego istnienie i bezpieczeństwo gwarantowane są ludzką przyzwoitością i prawem, a ja Ci powiem, w jaki sposób nowocześni zbrodniarze i podli mordercy zmiażdżyli przyzwoitość życia i starli prawa istnienia.” Zalman Gradowski 

Roza
Robota

Roza Robota

Etap 5 - Organizacja

“Przyjdź do mnie, Ty obywatelu wolnego Świata, Ty, którego istnienie i bezpieczeństwo gwarantowane są ludzką przyzwoitością i prawem, a ja Ci powiem, w jaki sposób nowocześni zbrodniarze i podli mordercy zmiażdżyli przyzwoitość życia i starli prawa istnienia.” Zalman Gradowski 

Roza Robota, ur. w 1921 r. w Ciechanowie

Roza Robota pochodziła z żydowskiej zasymilowanej rodziny, dorastała w duchu syjonistycznych ideałów realizowanych w skautowskiej organizacji Ha-Szomer ha-Cair. W czasie okupacji Roza stała się świadkinią zorganizowanej akcji niszczenia żydowskiej przeszłości jej miasta oraz Zagłady jego mieszkańców. Kolejne zorganizowane etapy – kontrybucje, prace przymusowe, dehumanizacja, rozbiórka synagogi, dewastacja cmentarza i założenie getta składały się na zaplanowaną i powtarzalną w tysiącach miasteczek dawnej Polski całość.

Roza zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Została aresztowana w 1942 r. i deportowana do obozu Auschwitz-Birkenau. Jej odpowiedzią na zorganizowaną przemoc była chęć działania, dlatego rozpoczęła współpracę z innymi więźniami i więźniarkami w obozowej grupie oporu. W 1944 r. Roza brała udział w przemycaniu niewielkich ilości prochu z fabryki Union-Werke, który trafiał do rąk więźniów zatrudnionych przy obsłudze krematoriów i komór gazowych w Auschwitz II–Birkenau, przygotowujących się do powstania. Powstanie wybuchło 7 października 1944 r. Roza jako jedna z podejrzanych o jego organizację była torturowana i przesłuchiwana przez SS w celi śmierci. Została zamordowana wraz z trzema innymi więźniarkami w ostatniej publicznej egzekucji w Auschwitz 6 stycznia 1945 r.

Auschwitz-Birkenau; autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau;
autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau; autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau;
autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau; autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau;
autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau; autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau;
autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau; autor: Tomasz Cebulski
Auschwitz-Birkenau;
autor: Tomasz Cebulski

Organizacja

Ludobójstwo jest zawsze zorganizowane, zwykle przez państwo, często przy użyciu sił paramilitarnych, które nie są bezpośrednio związane z rządem, czy aparatem władzy, aby możliwe było zaprzeczenie udziału państwa. Specjalne jednostki armii lub sił paramilitarnych przechodzą szkolenia i są zbrojone, zaś tajna policja śledzi, aresztuje i torturuje ludzi podejrzanych o działalność opozycyjną.
Aby nie dopuścić do tego etapu należy podejmować działania na szczeblu państwowym – zdelegalizować organizacje paramilitarne, odmawiać wjazdu do innych krajów i zamrażać środki w międzynarodowych bankach na kontach należących do tego typu organizacji. Ponadto, należy wprowadzić prawnie możliwość badania przykładów łamania praw człowieka i inicjowania postępowań sądowych przeciwko sprawcom i sprawczyniom.


Jak historia tej osoby jest powiązana z opisywanym etapem?

Roza Robota była świadkinią zorganizowanej grabieży, wyzysku i systematycznego niszczenia społeczności żydowskiej Ciechanowa. Została deportowana do niemal perfekcyjnie zorganizowanego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, miejsca przez wielu zwanego „fabryką śmierci”. Mimo osobistych doświadczeń i zagrożenia życia, nie pozostała bierna i dołączyła do więźniarskiej organizacji podziemnej. Włączyła się w powstanie na terenie krematoriów odpowiadając w ten sposób na zorganizowane zło.

Syjonizm – ruch polityczny zainicjowany w XIX w., którego celem było stworzenie państwa żydowskiego w Palestynie. Po oficjalnym powstaniu Izraela w 1948 r. Syjonizm koncentruje się na popieraniu i wspomaganiu procesu imigracji Żydów i Żydówek do Izraela (hebr. alija), gromadzenie funduszów na jego rozwój kraju oraz udzielanie mu wsparcia politycznego.