Bent Melchior urodził się w 1929 r. na Górnym Śląsku w Beuthen (dziś Bytom), wówczas leżącym w granicach Niemiec, gdzie jego ojciec Marcus pełnił funkcję rabina. W 1933 r. jego rodzina wróciła do Danii, a w 1943 r., podczas okupacji Danii przez nazistowskie Niemcy, ojciec Benta aktywnie uczestniczył w ratowaniu duńskich Żydów...
Bent
Melchior
Etap 6 - Polaryzacja
Bent Melchior urodził się w 1929 r. na Górnym Śląsku w Beuthen (dziś Bytom), wówczas leżącym w granicach Niemiec, gdzie jego ojciec Marcus pełnił funkcję rabina. W 1933 r. jego rodzina wróciła do Danii, a w 1943 r., podczas okupacji Danii przez nazistowskie Niemcy, ojciec Benta aktywnie uczestniczył w ratowaniu duńskich Żydów...
Bent Melchior
Bent Melchior urodził się w 1929 r. na Górnym Śląsku w Beuthen (dziś Bytom), wówczas leżącym w granicach Niemiec, gdzie jego ojciec Marcus pełnił funkcję rabina. W 1933 r. jego rodzina wróciła do Danii, a w 1943 r., podczas okupacji Danii przez nazistowskie Niemcy, ojciec Benta aktywnie uczestniczył w ratowaniu duńskich Żydów. W tym samym roku rodzina uciekła z Kopenhagi dzięki pomocy wielu nieżydowskich Duńczykówi po niebezpiecznej podróży morskiej dotarła do Szwecji, gdzie żyła jako uchodźcy aż do wyzwolenia Danii w 1945 r.
Bent Melchior uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Kopenhaskim w wieku 21 lat, a po okresie pracy jako nauczyciel zdobył wykształcenie rabiniczne w Londynie. Gdy w 1969 r. zmarł jego ojciec, został jego następcą na stanowisku Naczelnego Rabina Danii, które piastował do 1996 r.
Bent był działaczem na rzecz praw człowieka, doskonałym mówcą i pisarzem. W 2008 r. został pierwszym i jedynym honorowym członkiem Duńskiej Rady ds. Uchodźców, a w latach 1971-1984 był profesorem nadzwyczajnym klasycznej literatury hebrajskiej na Uniwersytecie Kopenhaskim. Ponadto w latach 1993-1999 pełnił funkcję przewodniczącego B’nai B’rith Europe oraz przewodniczącego zarządu Centrum Dialogu „Brobyggerne” (Budowniczowie Mostów), które założył wspólnie z byłym członkiem duńskiego parlamentu Özlemem Cekicem. Bent Melchior napisał wiele artykułów i książek na tematy związane z religią, judaizmem, a także dotyczące tematyki uchodźczej. Był gorącym orędownikiem praw uchodźców w Danii i do swojej śmierci w 2021 r. interesował się sposobami poprawy warunków ich życia. Syn Benta, Michael, był naczelnym rabinem Norwegii, a jego wnuk Jair jest obecnie naczelnym rabinem Danii.
Source: AP, https://time.com/4026472/rosh-hashanah-world-war-ii-denmark/
Polaryzacja
Używając nienawistnej propagandy ekstremiści dzielą ludzi, a tych, którzy nie są ich zwolennikami nazywają zdrajcami lub sympatykami wroga i głoszą zasadę: „Jeśli nie jesteś z nami, jesteś przeciwko nam”. Przez takie działania tworzą się zazwyczaj dwa obozy – osoby przeciwstawiające się i popierające rozwiązanie danego problemu społecznego. Proces polaryzacji bardzo często przyczynia się do wybuchu i eskalacji konfliktów społecznych. Osoby o umiarkowanych poglądach, będące członkami grupy sprawców mają największe możliwości powstrzymania ludobójstwa, dlatego też zwykle są aresztowane i mordowane jako pierwsze. Grupa dominująca ustanawia dla siebie nieograniczoną władzę wprowadzając stany wyjątkowe lub rządząc za pomocą dekretów, znosząc prawa i wolności obywatelskie. Grupa ofiar jest rozbrajana, by nie mogła się bronić i by grupa dominująca mogła przejąć pełną kontrolę. Aby nie dopuścić do polaryzacji należy wspierać grupy i organizacje działające na rzecz praw człowieka oraz wprowadzić międzynarodowe sankcje.
Jak historia tej osoby jest powiązana z opisywanym etapem?
Historia Benta Melchiora doskonale ukazuje niebezpieczeństwo polaryzacji. Na tym etapie społeczeństwo jest podzielone na przeciwstawne grupy: „my” i „oni”, „ci drudzy”, np. Duńczycy i Żydzi. Odważne działania zwykłych Duńczyków są przykładem oporu wobec tej sztucznej klasyfikacji i budowania niezdrowych napięć. Duńscy Żydzi mieli dobre, przyjazne relacje ze społeczeństwem duńskim, oparte na wspólnych postępowych i demokratycznych wartościach i dziesięcioleciach wspólnych doświadczeń. Ponadto integracyjny duński system społeczny, który powstał po I wojnie światowej, znacznie zmniejszył konflikty klasowe i pozwolił na ciągłą integrację i asymilację społeczności żydowskiej, co w zasadzie uniemożliwiło podział na „nas” i „ich”.
Krótkometrażowy film animowany “Voices in the Void” śledzi losy rodziny Melchiorów podczas II wojny światowej w okupowanej Danii oraz ich ucieczkę do Szwecji dzięki pomocy duńskich rodaków, zwłaszcza duchownych i rybaków. Narratorem opowieści jest Bent, który w momencie ucieczki miał 14 lat. Mimo zagrożenia życia, tysiące Duńczyków nie chciało opuścić swoich żydowskich sąsiadów. W późniejszym życiu wielu z nich mówiło, że nie uważają się za bohaterów, ale raczej za zwykłych ludzi, którzy zrobili to, co musieli zrobić.
Wyjątek duński
Dania, zmuszona do przystąpienia do wojny w kwietniu 1940 roku, była przygotowana na porażkę i stawiła niewielki opór niemieckiej inwazji. Wojna skończyła się w ciągu szesnastu godzin. Rząd poddał się po poniesieniu niewielkich strat. Dania stała się krajem współpracującym – aryjskim, który nie podsycał rasowej nienawiści Niemców. Król nie uciekał w obawie o swoje życie ani nie wyrażał jawnego sprzeciwu. Rząd duński nadal funkcjonował pod lekką ręką władzy niemieckiej. Król i rząd nie uznawali i zniechęcali do aktów sabotażu ze strony małych, oblężonych ruchów oporu.
Jednak Duńczycy – król, urzędnicy państwowi i ludność – zagrozili zdecydowanym sprzeciwem, jeśli Żydzi w Danii zostaną odizolowani lub ukarani. Warunki zostały spełnione: od 1940 do 1943 r. Żydzi prowadzili zupełnie normalne życie, nie różniąc się od swoich chrześcijańskich sąsiadów, unikając tragicznego losu innych Żydów w całej Europie.
Punkt zwrotny dla Żydów w Danii nastąpił latem 1943 r., gdy władze niemieckie nalegały, by rząd duński dokonał egzekucji swoich rodaków, którzy należeli do ruchu oporu. Duńczycy nie chcieli zwrócić się przeciwko sobie – z wyjątkiem komunistów. Rząd duński podał się do dymisji i zrzekł się władzy na rzecz Niemców. W sierpniu i wrześniu naród zwrócił się w stronę podziemia i udzielił szerokiego poparcia siłom oporu. Niemcy zrezygnowali z tak zwanego „wzorcowego protektoratu”, przejęli kontrolę nad rządem i przystąpili do wyłapywania wszystkich Żydów w Danii.
29 września, na dwa dni przed planowaną łapanką w Rosz Haszana, żydowski Nowy Rok, Marcus Melchior, pełniący obowiązki głównego rabina synagogi Krystalgade, wezwał swoich oszołomionych kongregantów i całą społeczność żydowską do natychmiastowego ukrycia się. Dwa statki pasażerskie, zadokowane w kopenhaskim porcie, były gotowe do wysłania około pięciu tysięcy Żydów do Niemiec.